مهم ترین استفاده شیرآلات صنعتی قطع یا وصل جریان سیال داخل لوله می باشد. یک شیر مطلوب آن است که سیال را با مقاومت پایین و با ایجاد کم ترین فشار از خود به بیرون خارج کند. در این مقاله انواع شیرآلات پر کاربرد صنعتی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
بعضی وقت ها تنظیم جریان، کاربردی می شود که این حرکت با تغییر مسیر و با ایجاد کمی مقاومت امکان پذیر است.
انواع شیرآلات پر کاربرد صنعتی از لحاظ کاربردی سه مدل هستند:
- شیرآلات خودکار که با نیروی هوا و گاز های کنترل شونده عمل می کنند.
- شیر های دستی که توسط انسان باز و بسته می شوند.
- انواع شیرآلات پر کاربرد صنعتی که با قدرت برق کار می کنند.
انواع شیرآلات پر کاربرد صنعتی از لحاظ ظاهری نیز مدل های مختلفی دارند
شیر کشویی یا دروازه ای: این دسته از شیرآلات اکثر مواقع، در مکان هایی که می خواهند سیال کامل باز و بسته شود، استفاده می کنند. شیر های کشویی از دو بخش اجزای ساقه و کشو ساخته شده اند.
شیر کروی: با توجه به نام این شیر، شکل ظاهری بدنه اش به صورت کروی است. در مقایسه با شیر کشویی شیر کروی فشار بیشتری ایجاد می کند. در این نوع احتمال فرسودگی بسیار کم و اغلب از جنس فولاد ضد زنگ است.
شیر سوزنی: این دسته از شیر ها کنترل دقیقی در جریان لوله های باریک برقرار می کنند و از نظر ساختاری بسیار ظریف و کوچک هستند. این نوع در موارد حساس و دقیق استفاده می شود.
شیر یک طرفه: در انواع شیرآلات پر کاربرد صنعتی، در این مدل سیال تنها از یک جهت آن عبور می کند و زمانی که در یک مسیر قرار دارد، جریان سیال به صورت برعکس غیر ممکن است.
شیر پروانه ای: از انواع شیرآلات پر کاربرد صنعتی قرار دارد که در واحد نفت و پتروشیمی اسم آن جا افتاده است؛ شیر پروانه ای، و از لحاظ شکل بدنه، شیرهای پروانه ای را می توان به سه نوع فلنج تایپ، لایک تایپ و ویفرتایپ تقسیم کرد.
این نوع شیرآلات می توانند به صورت دستی و یا توسط فشار هوا و برق باشد.
شیر مخروطی یا سماوری: این دسته به جهت قطع و وصل کامل جریان به کار می روند. توجه داشته باشید که این مدل شیر در درجه حرارتی مناسب به درستی کار می کند.
شیرهای ایمنی: در زمینه هایی که با کمپرسور ها، توربین ها، دیگ های بخار و… سر و کار دارند، گاهی ممکن است دستگاه ها دچار مشکل شوند و به خوبی عمل نکنند. در این موقعیت ها برای پیشگیری از بروز حادثه از شیر های ایمنی استفاده می شود.
شیر های اتوماتیک و خودکار: قاعدتاً این نوع شیر ها در یک مدار به عنوان آخرین عضو کنترل در واحد های صنعتی نصب شده است.
شیر گلوله ای یا توپی: این نوع شیر ها روان هستند و در فاصله های دور نیز قابل کنترل می باشند. در انواع درجه های حرارت با فشار های متفاوت عمل می کنند.
شیر های الکترونیکی: از دسته شیر های بزرگی که برای باز و بسته کردن آنها توسط نیروی برق انجام می شود؛ و با نیروی انسانی غیر ممکن است و از نیروی الکتروموتور یا هوای فشرده استفاده می شود.
شیر های باز و بسته شونده از راه دور: این دسته از انواع شیرآلات پر کاربرد صنعتی در مواقع افت فشار به کار می آیند. این شیر ها به صورت خودکار از راه دور به کمک نیروی برق کار می کنند. همچنین بعد از قطع انرژی برق به شکل طبیعی باز و بسته می شوند.
شیر های آتش نشانی: همانطور که می دانید این نوع شیر ها به جهت مهار کردن آتش استفاده می شوند؛ همچنین به صورت خودکار از راه دور به وسیله برق و به صورت هیدرولیکی کار می کنند. بدین ترتیب بعد از قطع انرژی به صورت طبیعی نیز باز و بسته می شوند.
شیر اطمینان: برای کنترل کردن فشار مورد استفاده قرار می گیرد و مواد شیمیایی ودمای بالا را نیز به خوبی تحمل میکند.
شیر دیافراگمی: نام دیگر این شیر پرده ای است. این نوع شیر در باز کردن مسیر، تنظیم مقدار جریان و بستن سیال کاربرد دارد.
کاربرد شیرآلات صنعتی
علاوه بر کاربرد هایی که بیان شد انواع شیرآلات پر کاربرد صنعتی دارای مزیت های دیگری نیز هستند مانند: تنظیم و کنترل مایعات مد نظر، نیاز نداشتن به دستگاه های حرفه ای به جهت تولید و طراحی که در حین خرید باید به آن توجه ویژه ای داشت تا انتخابی مطمئن و درست داشته باشید؛ و همچنین شیر ها دارای شیوه های آسانی نیز برای نصب هستند.
نکات لازم برای انتخاب شیرآلات صنعتی
معمولاً در اکثر کارخانه ها و صنایع از انواع شیرآلات پر کاربرد صنعتی استفاده می شود. در این مطلب چند نکته مهم برای انتخاب شیرآلات ذکر شده است که باید هنگام خرید به آن ها توجه داشت.
- اندازه گیری و نوع شیر
- متریال شیر
- تعیین لزومات مد نظر
- الزامات شیر یک طرفه
- حفظ و نگه داری
قطعات شیرآلات کاربردی صنعتی
اجزای شیرآلات با یکدیگر متفاوت هستند، اما به طور کلی می شود قطعات انواع شیرآلات پر کاربرد صنعتی را به ترتیب زیر رده بندی کرد:
بدنه: به لایه خارجی شیر گفته می شود که قطعات شیر های صنعتی در آن قرار دارد. بدنه می تواند از جنس فلز یا پلاستیک باشد که فلزات از جمله برنج، برنز، فولاد، چدن و… هستند.
بانت: به دو صورت پیچی و فلنجی برای نگهداری و حفظ قطعات انواع شیرآلات پر کاربرد صنعتی استفاده می شود و بایستی جنس آن با سیال عبوری مطابقت داشته باشد.
پورت: معمولاً به یک لوله درام متصل می شود و راه ورودی و خروجی شیر است.
دیسک: بخش محرکی از قطعات شیر های صنعتی هست که عامل قطع و وصل شدن جریان می شود. حرکت دیسک می تواند به شکل چرخشی و خطی باشد.
نشیمنگاه: یکی از قطعات ثابت در ساختار شیر است که در قسمت زیر دیسک قرار دارد. زمانی که شیر باز باشد دیسک و نشیمنگاه با هم ارتباطی ندارند.
اکچویتور: این نوع قطعه وظیفه باز و بسته کردن و کنترل جریان در شیر را بر عهده دارد با نیرو های مختلفی از جمله نیروی انسانی، برقی یا به کمک نیروی پنوماتیک یا هیدرولیک انجام می شود.
واشر: برای جلوگیری از نشتی از واشر ها استفاده می شود. واشر ها باید ضخامت مناسبی داشته باشند و اگر نازک باشند به زودی باعث نشتی می شود و از بین می رود. اغلب واشر ها از جنس پلاستیک فشرده و فیبر هستند.
استم: در دو دسته بالا رونده و پایین رونده تشکیل شده اند که در دو اجزای دیسک و اکچویتور اتصال برقرار کرده و جابجایی را به صورت پیچش یا خطی انجام می دهد.
مزیت شیرآلات پرکاربرد صنعتی و برنجی
از پرطرفدار ترین انواع شیرآلات پر کاربرد صنعتی می توان به نوع برنجی اشاره کرد که جنس فلز و آلیاژ در آن به کار رفته است.
از مزیت شیرآلات برنجی می توان به نکات زیر اشاره کرد:
- عمر و دوام بالا
- مقاوم و محکم در برابر آب های سخت و ضربات
- مقاومت در برابر اکسید شدن
- ضد زنگ زدگی
سخن پایانی
در این مقاله با انواع شیرآلات پر کاربرد صنعتی آشنا شدید و دانستید که انواع شیرآلات پر کاربرد صنعتی در چه زمینه هایی و همچنین در چه مکان هایی به کار می آیند. اگر قصد دارید برای کنترل لوله های آب گرم شیر تهیه کنید، شیرآلات برنجی بهترین گزینه هستند.
